Eπιμέλεια: Βικτωρία Πολύζου, συμβουλευτική ψυχολόγος, medlabnews.gr
Οι καθημερινές δυσκολίες, οι απρόβλεπτεςκαταστάσεις, οι αφόρητες πιέσεις, η ένταση στην εργασία ή στο σπίτι, ηαπογοήτευση, έχουν κατάληξη τα νεύρα, τον θυμό και ξεσπάσματα πολλέςφορές χωρίς λόγο και αιτία. Ξεσπάσματα σε λάθος χρόνο και απέναντι σε λάθοςανθρώπους.
Ότανθυμώνουμε, νιώθουμε νεύρα, άγχος, οργή, και πολλές φορές εκδηλώνουμε επιθετικότηταΜας συμβαίνει όταν μας πληγώνουν, μας προσβάλλουν, μας υποτιμούν, μαςτραυματίζουν ψυχικά ή ακόμα και μόνο με την αίσθηση ότι είμαστε πολύ κοντά στοννα βιώσουμε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα Η επερχόμενη απειλή του ψυχικούπόνου, ιδίως αν έχουμε πονέσει πολύ στο παρελθόν, μπορεί να πυροδοτήσει τοσυναίσθημα του θυμού. Σε αυτή την περίπτωση, το θύμα μπορεί εύκολα ναμετατραπεί σε θύτη, στρέφοντας την οργή του, σε αυτόν που το προκάλεσε, στον ίδιο ή ακόμα και σε τρίτα άτομα που δεν φταίνε. Το θέμα δεν είναι το αν θαθυμώσουμε αλλά το πώς θα εκδηλώσουμε αυτό το συναίσθημα. Φανταστείτε τηναντίθετη περίπτωση, όπου κάποιος έκδηλα μας προσβάλλει και εμείς τον ακούμεχωρίς να αντιδρούμε
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν υπομονή και εξάπτονται εύκολα. Άλλοιχρειάζονται πολύ για να θυμώσουν. Επιπλέον, κάποιοι άνθρωποι έχουν «μάθει» να αντιδρούνεπιθετικά και να υιοθετούν αυτή τη συμπεριφορά ως τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών στη ζωή τους. Κάποτε μπορεί να συμβεί κάποιος να σαςθυμώσει σε τέτοιο βαθμό που να σας κάνει να του επιτεθείτε φραστικά.
Πέρα από τα παραπάνω, υπάρχει και η κατηγορία ανθρώπων, που λόγω δικών τουςτραυματικών βιωμάτων αισθάνονται ικανοποίηση όταν κακοποιούν τον άλλο.Παράλληλα, επιθετικά μπορεί να αντιδράσει κάποιος σε ασήμαντη (φαινομενικά)αφορμή εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο συσσωρευμένο, καταπιεσμένο θυμό πουμπορεί να υπάρχει μέσα του. Η βία μπορεί επίσης να είναι τρόποςεξωτερίκευσης της απογοήτευσης όταν δεν γνωρίζετε πολύ καλά τι είναι αυτόπου σας έχει αναστατώσει. Αυτό είναι επικίνδυνο διότι μπορεί να σαςοδηγήσει σε πράξεις που θα έχουν συνέπειες.
Οικονομικά προβλήματα, ζητήματα στον εργασιακό χώρο, ανισορροπία σεδιάφορους τομείς της ζωής (εργασία-προσωπικός χρόνος-οικογένεια) και η αδυναμίαδιαχείρισης χρόνου μπορεί να καταλήξουν σε εκρήξεις θυμού. Ο θυμός είναιαποτέλεσμα μιας ματαίωσης, ενός επερχόμενου κίνδυνου ή της πίστης του ατόμουότι συνέβη κάτι άδικο. Τα ερεθίσματα μπορεί να είναι διαπροσωπικά ή/καικοινωνικά. Μπορεί να αφορούν εξωτερικές καταστάσεις ή εσωτερικά ερεθίσματα(αναμνήσεις ή εικόνες του μυαλού από υποθετικές καταστάσεις). Με τηνκαθοριστική συμμετοχή του εγκεφάλου, ειδικότερα του μεταιχμιακού συστήματος καιτου υποθαλάμου (αμυγδαλοειδής πυρήνας), τα παραπάνω ερεθίσματα οδηγούν στηναίσθηση του θυμού.
Ο θυμός ακολουθεί συχνά και το φόβο, όταν αυτός έχει περάσει, αλλά ησυνεχιζόμενη ενόχληση από τα συμπτώματα άγχους πυροδοτεί ανησυχία (π.χ. η μαμάπρος την κόρη: «γιατί έμεινες τόσο αργά έξω, νόμιζα ότι είχες πάθει κάτι»). Ηγενική σωματική κατάσταση (κόπωση, πείνα, κούραση κ.α) του ατόμου επηρεάζει τηνπυροδότηση του θυμού και την έντασή του.
Πολλές φορές χρησιμοποιούμε το θυμό με αυτοκαταστροφική μανία, θυμώνουμε μετον εαυτό μας γιατί δεν είπαμε τα λόγια που έπρεπε, γιατί δεν δώσαμε στον άλλονα καταλάβει τα όρια μας και γιατί τον αφήσαμε να πιστέψει ότι μπορεί να μαςμεταχειριστεί με το χειρότερο τρόπο χωρίς επιπτώσεις. Δεν είναι τυχαίο άλλωστεότι οι πολύ θυμωμένοι άνθρωποι είναι αυτοί που υποφέρουν περισσότερο από τοστομάχι τους. Ο θυμός «καίει» το σώμα και το μυαλό και μετατρέπεται σε μιαφλεγμονή που επιβαρύνει πολλά συστήματα: το αναπνευστικό (άσθμα), τοδερματολογικό (έκζεμα), το μυοσκελετικό (ρευματοειδής αρθρίτιδα). Πριναντιμετωπίσετε λοιπόν το σύμπτωμα που είναι η αρρώστια, χτυπήστε την αιτία πουείναι ο θυμός.
Το βασικότερο βήμα για να μπορέσει κανείς να το αντιμετωπίσει είναι ηαναγνώριση του θυμού του και η επεξεργασία του. Να μπορέσει μέσα από τηνανάλυση να δώσει απάντηση σε ερωτήματα, όπως πότε, πώς, υπό ποιες συνθήκες κτλ.ώστε να σταματήσει να λειτουργεί ενστικτωδώς. Επιπλέον, είναι σημαντικό να έχειτην επιθυμία να αλλάξει
- Διαχείριση στρες. Το στρες και ο θυμός είναιαλληλένδετα. Όταν κάποιος ζητάει βοήθεια για διαχείριση θυμού, αυτό σχεδόνπάντα έχει να κάνει και με αυξημένα επίπεδα στρες. Σε κάποιες περιπτώσεις (όχιόμως σε όλες) συμβαίνει και το αντίστροφο, όπου η υπερδιέγερση που προκαλεί τοστρες οδηγεί σε θυμό ή σε άλλες περιπτώσεις όπου καταπιεσμένα συναισθήματαθυμού μπορεί να οδηγήσουν σε σωματικά συμπτώματα, που συνδέονται με στρες.
- Διαχείριση χρόνου. Αν και αυτό αποτελεί κομμάτι τηςδιαχείρισης στρες, συνδέεται άρρηκτα και με τη διαχείριση θυμού.
- Προσπάθεια να μάθουμε να μην αντιδράμε ενστικτωδώς.Είναι καλύτερο να σκεφτούμε προτού αντιδράσουμε, παρά να αφήσουμε το θυμό ή τηναπογοήτευση να κυριαρχήσουν Αυτό παράλληλα, βοηθάει και την αυτοεικόνα μας,καθώς αισθανόμαστε ότι ο έλεγχος ανήκει σε μας κι όχι στις καταστάσεις. Ειδικάόταν πρόκειται για ζευγάρια, είναι πολύ σημαντικό να αφήνουν λίγο χρόνο γιασκέψη και όχι να προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα ακριβώς τη στιγμή που είναιθυμωμένοι.
- Παράλληλα, είναι σημαντικό να διώξουμε τις αρνητικέςσκέψεις που γίνονται όταν τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα θέλουμε. Συνήθωςασκούμε αρνητική κριτική στον ίδιο μας τον εαυτό, κάτι που μπορεί να οδηγήσεισε αρνητική αυτοεικόνα. Ο σκοπός είναι η αναγνώριση των λαθών μας, αλλά και τωνδυνατών μας σημείων που θα μας βοηθήσουν να προχωρήσουμε και να βελτιωθούμε.
- Είναι σημαντικό να προσπαθήσει κανείς να αναπτύξει τηνικανότητα να ακούει προσεκτικά τον άλλο και να τον καταλάβει. Αυτό ευνοεί σεμεγάλο βαθμό τις διαπροσωπικές σχέσεις καθώς βελτιώνει την επικοινωνία μεταξύδυο ατόμων και την αποφυγή παρερμηνειών σε λόγια ή σε συμπεριφορές
- Πολλές φορές ο θυμός είναι απόρροια των πολύ υψηλώνπροσδοκιών για τον εαυτό. Οι άνθρωποι καθοδηγούμενοι, από την ανάγκη τους νααισθανθούν σημαντικοί θέτουν υψηλές, μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Όταν αυτές δενικανοποιούνται θυμώνουν και ξεκινούν την αρνητική αυτοκριτική, με ό,τι αυτόσυνεπάγεται.
- Ο θυμός μπορεί να είναι συσσωρευμένος μέσα μας απόπεριστατικά στα οποία αισθανθήκαμε ότι αδικούμαστε αλλά δεν προλάβαμε νααντιδράσουμε Κάτι τέτοιο μπορεί να είναι μια απώλεια που δεν έχουμε πενθήσει.Αυτά τα ανάμεικτα συναισθήματα λύπης και θυμού μπορεί να ενεργοποιηθούν πολύεύκολα και να μας οδηγήσουν σε ακραίες αντιδράσεις, ακόμη και από ασήμαντεςαφορμές. Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να συμφιλιωνόμαστε με αυτά ταπεριστατικά ή τους ανθρώπους που μας τα έχουν προκαλέσει μέσα από μιαδιαδικασία αποδοχής.
- Η τελευταία, αλλά σημαντικότερη συμβουλή στηδιαχείριση θυμού είναι η εκμάθηση δεξιοτήτων διεκδικητικότητας. Η διεκδικητικότηταβρίσκεται ανάμεσα στην παθητικότητα και την επιθετικότητα και αποτελεί τη χρυσήτομή. Σημαίνει να εκφράζουμε αυτό που σκεφτόμαστε με ευθύ και ειλικρινή τρόπο,χωρίς όμως να προσβάλλουμε με αυτό τα δικαιώματα και την προσωπικότητα τουάλλου. Η διεκδικητικότητα είναι μια δεξιότητα επικοινωνίας που μπορεί κανείς νααποκτήσει είτε μέσα από την ατομική ψυχοθεραπεία, είτε μέσα από τη συμμετοχή σεσυμβουλευτικές ομάδες.
Απλές συμβουλές, για να χαλαρώσουμε
- βαθιές αναπνοές από το διάφραγμα
- κάντε μια χαλαρωτική σκέψη, αληθινή ή φανταστική
-σκεφτείτε για λίγο με ψυχρή λογική. Αφήστε το συναίσθημα για αργότερα μέχρι ναηρεμήσετε, αφού ο θυμός κάνει παράλογους και τους πιο λογικούς.
- χρησιμοποιείστε το χιούμορ
- αλλάξτε περιβάλλον/κάντε ένα ήρεμο διάλειμμα
- απομακρυνθείτε/αποφύγετε να παρατηρείτε πράγματα που σας εξοργίζουν (π.χ. ηακαταστασία στο δωμάτιο των παιδιών σας). Αφήστε το για μια πιο ήρεμη στιγμή.
Ο θυμός είναι κάτι που αντιμετωπίζεται, αν κάποιος το θελήσεικαι προσπαθήσει για αυτό. Τότε τα οφέλη είναι ακόμα μεγαλύτερα γιατί παράλληλαβελτιώνεται και η αυτοεικόνα αλλά και οι διαπροσωπικές μας σχέσεις.
Αν βλέπετε ότι με τον καιρό και παρά τις προσπάθειέςσας δεν μπορείτε να διαχειριστείτε το θυμό σας, τότε είναι καλό να ζητήσετε τηβοήθεια ενός ειδικού για να το προσπαθήσετε μαζί.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου