Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr
Οι φοβίες σχετίζονται με έναπαράλογο φόβο π.χ. έντομα ή ζώα, αίμα, ασανσέρ, αεροπλάνο, τούνελ, κεραυνοί κ.ά. Τα άτομα αντιλαμβάνονται ότι ο φόβος τους είναι υπερβολικός αλλά δεν μπορούννα τον διαχειριστούν. Συνήθως αυτό που κάνουν είναι να αποφεύγουν ό,τι τουςπροκαλεί αυτό τον παράλογο φόβο. Οι φοβίες εμφανίζονται σε διάφορες ηλικίεςανάλογα με το είδος τους.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες όσον αφορά τιςφοβίες: αγοραφοβία, κοινωνικές φοβίες και ειδικές φοβίες. Η αγοραφοβία είναι οφόβος ότι δεν μπορούμε να βγούμε εύκολα από ένα χώρο, μέρος, πάρτι κ.ο.κ. καισυνήθως όσοι πάσχουν από αυτή αποφεύγουν τα ανοιχτά μέρη με πολύ κόσμο. Οικοινωνικές φοβίες εντοπίζονται σε όσους δεν μπορούν να βρίσκονται ανάμεσα σεάλλους ανθρώπους και να παρευρίσκονται σε κοινωνικές εκδηλώσεις και καταστάσειςκαι οι ειδικές φοβίες είναι φόβοι ορισμένων ανθρώπων για ένα συγκεκριμένομέρος, αντικείμενο, κατάσταση κ.ά. Οι φοβίες αυτές αναπτύσσονται στην παιδικήμας ηλικία και προκαλούνται συνήθως από κάποια τραυματική κατάσταση, από τηχημεία του εγκεφάλου μας ή από συμπεριφορές που μάθαμε από τους γονείς μας.
Τα συμπτώματα τηςκοινωνικής φοβίας αφορούν τα άτομα με έντονο άγχος, τα οποία νιώθουν υπερβολικόφόβο όταν συνευρίσκονται με άλλους ανθρώπους, ντροπή ότι θα εκτεθούν, και χάνουνεύκολα την αυτοπεποίθησή τους όταν νιώσουν ότι κάποιος τους κριτικάρει.
Φαίνεταιότι η γονεϊκή απόρριψη και η αποδοκιμασία στην παιδική ηλικία, οι αυστηροί «υπερ-εγωτικοί»γονείς που ενδιαφέρονται υπερβολικά για τη γνώμη των τρίτων εις βάρος των αναγκώντων παιδιών τους ή που υποφέρουν οι ίδιοι από κοινωνικό άγχος, οι άκαμπτες επιταγέςστο παιδί (όπως «να μην παρεκκλίνεις από τα κοινωνικούς κανόνες», «οι άλλοιείναι έτοιμοι να σε κρίνουν και να σε κατακρίνουν») σε συνδυασμό με ορισμέναορόσημα ζωής, μπορεί να συμβάλλουν στην εκδήλωση της κοινωνικής φοβίας.
Οι αρνητικέςσκέψεις για τον εαυτό («δεν αξίζω», «μόλις μιλήσω θα τα κάνω θάλασσα», «θακαταλάβουν ότι κοκκίνισα») οδηγούν σε συστηματικές αποφυγές, παραλύουν τη συμπεριφοράτου ατόμου και το καθιστούν ανήμπορο να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της ζωής του.Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η κοινωνική απομόνωση καραδοκούν.
Η οικονομική κρίση επηρεάζει ζωτικούςτομείς της καθημερινής ζωής. Προκαλεί ποικίλες ψυχολογικές αντιδράσεις. Κυκλοφορούνφοβίες για μια μεγάλη επερχόμενη καταστροφή. Η μετατροπή των πάντων σε χρηματικήαξία ενώ από τη μια προκάλεσε ανάπτυξη της οικονομίας και παραγωγή περισσότερουπλούτου συνολικά, αύξησε το άγχος των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων περισσότεροστην Ελλάδα που διαθέτει αμφιλεγόμενες κοινωνικές υπηρεσίες. Σε μια εποχή που ηοικονομική κρίση συνδυάζεται με την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους το άγχος καιο φόβος της ανέχειας και της πείνας με ή χωρίς εισαγωγικά φθάνει στο κατακόρυφο.Ο φόβος οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και σαν συναίσθημα που δεν είναι οριοθετημένοτροφοδοτεί φαντασιώσεις ολικής καταστροφής, κλίμα πανικού, αναζήτηση προσωπικώνλύσεων, μείωση του φυσιολογικού εγωισμού και της αξιοπρέπειας, άρα, και σε μείωσητων απαιτήσεων. Το σφυροκόπημα του κοινού με αντιφατικές δηλώσεις για την οικονομίακαι σενάρια καταστροφής για την οικονομία αυξάνει το φόβο. Ο φόβος, σεαυτήν την περίπτωση, είναι μια κατάσταση απ’ όπου μπορεί να προκύψουν οι πλέον αντιφατικές θετικέςή αρνητικές συμπεριφορές. Στις θετικές μπορεί να είναι η εναλλακτική οικονομία,η κοινωνική αλληλεγγύη, η προσπάθεια ένταξης των ξένων στον κοινωνικό ιστό, η μείωσητου καταναλωτισμού και της μετατροπής των πάντων σε χρηματική αξία. Η κοινωνία κάτωαπό την πίεση της κρίσης παλινδρομεί, αισθάνεται ανασφάλεια. Ομαδοποιείται ταχύτατασε νέα βάση.
Η οικονομικήκρίση δεν κάνει διακρίσεις επηρεάζοντας την ψυχολογία όλων μας. Άνδρες,γυναίκες και παιδιά βλέπουν την καθημερινότητά τους να αλλάζει και το μέλλοντους μοιάζει να είναι αβέβαιο, αν όχι απειλητικό. Η κρίση φέρνει στα διάβα τηςάγχος, φοβίες, καταθλιπτική διάθεση, απαισιόδοξη σκέψη. Κάποιοι πιστεύουν πως ηκρίση επιδρά περισσότερο αρνητικά στους άνδρες και κάποιοι άλλοι στις γυναίκες.Όπως και να’ χει η αλήθεια είναι πως η οικονομική κρίση έχει συνδεθεί και σταδύο φύλα με αγχώδεις διαταραχές, νευρώσεις, κατάθλιψη, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία,εξάρτηση από αλκοόλ. Για τον άνδρα που κοινωνικά θεωρείται ο «κουβαλητής» είναιδύσκολο να δεχτεί πως δεν τα καταφέρνει, πως δεν είναι αρκετός. Επιπλέον, οάνδρας πιο δύσκολα μιλά για τα συναισθήματά του, μοιράζεται τη δυσκολία του,καθώς την ταυτίζει με αδυναμία. Έτσι, λοιπόν, είναι πιθανό να κλείνεται στονεαυτό του και να απομονώνεται. Από την άλλη, οι γυναίκες φαίνεται να πλήττονταιπερισσότερο συναισθηματικά από τους άνδρες. Η πολυπλοκότητα των ρόλων στουςοποίους καλούνται να αντεπεξέλθουν δημιουργεί όπως φαίνεται όχι μόνο σωματικήαλλά και ψυχική κούραση. Μελέτες σε διεθνές επίπεδο κάνουν λόγο για αυξημέναποσοστά κατάθλιψης στο γυναικείο πληθυσμό σε σχέση με τον ανδρικό.
Τα συμπτώματααυτών των φοβιών εκδηλώνονται σωματικά, συμπεριφορικά και γνωστικά. Τα σωματικάσυμπτώματα περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, αδυναμία, ναυτία, εφίδρωση, ζάλη, γρήγορηαναπνοή. Τα συμπεριφορικά συμπτώματα περιλαμβάνουν αποφυγή της κατάστασης ήκαμία αντίδραση. Τα γνωστικά συμπτώματα περιλαμβάνουν διαστρεβλωμένες σκέψεις.
Όλες οι φοβίες πουαναφέρθηκαν πιο πάνω διατηρούνται καθώς τα άτομα αποφεύγουν την κατάστασηπου τους προκαλεί φόβο, χωρίς να δοκιμάσουν να την αντιμετωπίσουν, έτσιώστε να ελέγξουν αν οι σκέψεις τους αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Έτσι τοάγχος παραμένει και τα άτομα διατηρούν την αντίληψη ότι δεν μπορούν νααντιμετωπίσουν το φόβο τους ενισχύοντας τη συμπεριφορά αποφυγής.
Αυτό που, όμως, είναισημαντικό να ξέρουμε είναι ότι ο φόβος είναι απαραίτητος για την επιβίωσή μαςκαι αποτελεί μια αυτόματη φυσιολογική διαδικασία, ενώ οι φοβίες αποτελούνδιαταραχές άγχους, είναι επίμονες και τα συμπτώματά τους μπορεί να ποικίλλουναπό ιδρωμένες παλάμες μέχρι αύξηση καρδιακών παλμών, κρίσεις πανικού καικοινωνική απομόνωση.
Γι’ αυτό καλό είναι σε κάθεπερίπτωση να συμβουλευτείτε ένα γιατρό που μπορεί να κάνει εκτίμηση τηςκατάστασης και να σας βοηθήσει να την απαλύνετε ή ακόμη και να την αφήσετε πίσωσας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου