Οι κίνδυνοι από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στο σπίτι και τι πρέπει να προσέχουμε στην χρήση συσκευών καθημερινής χρήσης (πχ κινητά τηλέφωνα). Πώς πρέπει να χρησιμοποιούν τα κινητά τα παιδιά.

Συντάκτης Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D.,medlabnews.gr

Από τα πρώτα χρόνια εμφάνισης των κινητών τηλεφώνωνυπήρξαν αλλεπάλληλα και αλληλοσυγκρουόμενα δημοσιεύματα για το αν είναι επικίνδυναγια την υγεία των κατόχων τους. Επίσημα, κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ηκατάληξη όλων των ερευνών ήταν ότι «δεν κατέστη δυνατό να διαπιστωθεί» οποιαδήποτεσχέση της χρήσης κινητών τηλεφώνων με την αϋπνία, την ανάπτυξη όγκων στον εγκέφαλο,την πρόκληση λευχαιμίας, την αλλοίωση του DNA ή την απώλεια μνήμης και το σύνδρομοAλτσχάιμερ - για τα οποία κατά καιρούς έχουν κατηγορηθεί. H διατύπωση αυτή έχεινα κάνει τόσο με το ότι οι σχετικές έρευνες διενεργήθηκαν σε χρονικά διαστήματαπου δεν επαρκούν για την εκδήλωση τέτοιων ασθενειών, όσο και με το ότι έγιναν κυρίωςμε προηγούμενες γενιές κινητών τηλεφώνων, τα αναλογικά, και όχι με τα πρόσφατα,τα ψηφιακά.

H διαμάχη για το εάν η χρήση τωνκινητών μπορεί να επιφέρει βλαβερά αποτελέσματα στην υγεία μας καλά κρατεί. Κανείςδεν ξέρει στην πραγματικότητα την απάντηση στο ερώτημα: «πόσο ασφαλή είναι τα κινητάτηλέφωνα;».Με το δίκιο σας λοιπόν ανησυχείτε...

Ακόμα δεν υπάρχουν κάποια απόλυτα επιστημονικά στοιχεία που νααποδεικνύουν ότι τα κινητά τηλέφωνα αποτελούν κίνδυνο για την υγεία μας. Και καθώςη κινητή τηλεφωνία είναι μια σχετικά νέα τεχνολογία, τα δεδομένα μπορεί να αλλάξουναπό μέρα σε μέρα.

Το τοπίο λοιπόν είναι ακόμη θολό.

Οι συσκευές κινητής τηλεφωνίας έχουν διαρκώς αυξημένη ζήτηση, ενώτηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δίκτυα, Wi-Fi και άλλες τεχνολογικές εξελίξειςβασίζονται σε δίκτυα εκπομπής χαμηλής έντασης ραδιοσυχνοτήτων.

Οι ειδικοί λοιπόν μελέτησαν όλες εκείνες τις έρευνες που έχουν γίνει ωςπρος τις επιπτώσεις των χαμηλής έντασης ραδιοσυχνοτήτων στην ανθρώπινη υγείακαι κατέληξαν ότι όταν ο άνθρωπος δεν εκτίθεται σε επίπεδα πάνω από τασυνιστώμενα, δεν προκύπτουν ανιχνεύσιμα συμπτώματα ή παρενέργειες. Σ’ αυτούςπεριλαμβάνονται και οι άνθρωποι με τεκμηριωμένη ευαισθησία στιςραδιοσυχνότητες.

Επίσης δεν προέκυψαν στοιχεία ότι η έκθεση στα ηλεκτρομαγνητικά πεδίακινητής τηλεφωνίας προκαλεί εγκεφαλικούς όγκους, άλλες μορφές καρκίνου ή είναιεπιβλαβή για την γονιμότητα ή την καρδιαγγειακή υγεία.

Έκθεση από το  βρετανικό Γραφείο Προστασίας της Υγείας υπογραμμίζει ότι ελάχιστα πράγματαείναι γνωστά για τους μακροπρόθεσμους κινδύνους που συνεπάγονται τα κινητάτηλέφωνα, καθώς η κινητή τηλεφωνία μετράει μόλις 15 χρόνια ύπαρξης, με τηνπλειοψηφία των ανθρώπων να χρησιμοποιούν κινητά από τα τέλη της δεκαετίας του‘90 και έπειτα. Στο διάστημα αυτό άλλαξε χρόνο με τον χρόνο η τεχνολογία μεαποτέλεσμα να μικρύνουν οι συσκευές είτε ήταν σταθμοί βάσης είτε είναι οι ίδιεςοι συσκευές των κινητών τηλεφώνων. Αυτό από μόνο του το γεγονός δυσκολεύει πάραπολύ στο να μπορέσει να ολοκληρωθεί μια μελέτη. Θυμηθείτε τις πρώτες συσκευέςτηλεφώνων πόσο ογκώδεις ήταν και πώς είναι σήμερα. Επίσης στην διάρκεια τηςτελευταίας δεκαετίας προστέθηκαν νέες συσκευές στην ζωή όλων μας πχ ασύρματαrouter (WiFi)  για ασύρματο internet, συσκευές που παράγουν και αυτές ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

Από την άλλη με την λέξη ακτινοβολία ο περισσότερος κόσμος νομίζει ότι πρόκειται γιατην ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα και οι αντίστοιχοι σταθμοίβάσης  και την συγχέουν με τηνακτινοβολία ενός ακτινολογικού μηχανήματος ή ακόμα και με την ραδιενέργεια.

Οι διάφορεςακτινοβολίες στην καθημερινή μας ζωή προέρχονται από:

● Ηλεκτρικάκαι μαγνητικά πεδία (εναλλασσόμενα, χαμηλής συχνότητας)

Προέρχονται κατάκύριο λόγο από τα καλώδια και τις συσκευές ηλεκτρικού ρεύματος που υπάρχουν στοσπίτι και από εξωτερικούς παράγοντες, (γραμμές μεταφοράς και διανομής της ΔΕΗ,μετασχηματιστές κλπ.).

Ταηλεκτρομαγνητικά πεδία (ΗΜΠ), υπάρχουν παντού στο περιβάλλον μας καιπροέρχονται από φυσικές ή τεχνητές πηγές. Το γήινο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, τοηλιακό φως, οι κεραυνοί, ο χτύπος της καρδιάς, το ανθρώπινο νευρικό σύστημααποτελούν φυσικές πηγές ηλεκτρομαγνητικών πεδίων. Στις τεχνητές πηγέςπεριλαμβάνονται οι οικιακές ηλεκτρικές συσκευές (ηλεκτρική σκούπα, φούρνοςμικροκυμάτων, ψυγείο, τηλεόραση κλπ.), οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικούρεύματος, οι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι σταθμοί βάσης κινητήςτηλεφωνίας, τα ραντάρ κλπ.

● Υψίσυχνηακτινοβολία

    1.Παλμική - η οποία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την υγεία – και προέρχεταιαπό πομπούς (κινητή τηλεφωνία, ραντάρ, κλπ.) και από συσκευές (κινητά καιασύρματα τηλέφωνα, δίκτυα WLAN, φούρνοι μικροκυμάτων κλπ.).

    2. Αναλογική - η οποία προέρχεται από πομπούς (ραδιόφωνο, τηλεόραση κλπ.).

●Ηλεκτροστατικά πεδία

Προέρχονται απότην χρήση συνθετικών υλικών και πλαστικών μέσα στο σπίτι.

● Μαγνητοστατικάπεδία

Ταμαγνητοστατικά πεδία αλλοιώνουν το φυσικό γήινο μαγνητικό πεδίο, το οποίο μαςπεριβάλλει.

Προέρχονται απότην ύπαρξη μέσα στο σπίτι μαγνητισμένων μεταλλικών υλικών (μόνιμοι μαγνήτεςηχείων, κάθε μεταλλικό φερομαγνητικό αντικείμενο, όπως ο χάλυβας, το οποίο έχειμαγνητιστεί για οποιοδήποτε λόγο, ηθελημένο ή αθέλητο).

● Ραδιενέργεια

Προέρχεται κύρια από την γηκαι κατά δεύτερο λόγο από άλλες πηγές (διάστημα, αέρας, νερό, τροφή, ιατρική,κάπνισμα, βιομηχανία, ατομικά εργοστάσια, αεροπορικές πτήσεις σε μεγάλο ύψος,διάφορα υλικά και συσκευές).

Συγκρίνοντας τις διάφορεςκεραίες κινητής τηλεφωνίας – τηλεόρασης – ραδιοφώνου) έχουμε:

Η ισχύς στην έξοδο διαφόρων πομπώνραδιοσυχνοτήτων είναι:

Source of EMF / device	Output power (Watt)	Frequency band in use
TV/Radio Base stations	2000-40000	VHF, UHF (10-800MHz)
Mobile Base Stations (rural environment)	40	900 / 1800 / 2000 MHz
Mobile Base Stations (urban environment)	10	900 / 1800 / 2000 MHz
Baby Alarm Monitor	Up to 1Watt	50MHz
Mobile phone	0.25	900 / 1800 / 2000 MHz
Wi- Fi access points	0.10	2.4GHz
Pico cell (indoor antennas)	0.10	900 / 1800 / 2000 MHz
DECT	0.01 – 0.25	1800-1900MHz
Booster	Up to 0.05	900 / 1800 or 2000 MHz
Femtocell access points	0.02 – 0.10	900 / 1800 / 2000 MHz
Bluetooth	0.001	2.4GHz

Άλλα ασύρματα δίκτυα που επιτρέπουν υψηλήςταχύτητας  πρόσβασης στο διαδίκτυο και σε υπηρεσίες, όπως τα ασύρματαδίκτυα  τοπικής περιοχής (WLANs), είναι επίσης διαδεδομένα στα σπίτια, σταγραφεία και σε πολλές δημόσιες περιοχές (αεροδρόμια, σχολεία, κατοικημένες καιαστικές περιοχές). Καθώς ο αριθμός των σταθμών βάσης και των τοπικών ασύρματωνδικτύων μεγαλώνει, το ίδιο συμβαίνει και με την ΗΜ έκθεση του πληθυσμού.Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η ΗΜ έκθεση από σταθμούς βάσης κυμαίνεταιαπό 0,002% έως 2% των διεθνών επιπέδων έκθεσης, και εξαρτάται από ένα πλήθοςπαραγόντων όπως η γειτνίαση στην κεραία και το περιβάλλον γύρω από τουςσταθμούς βάσης. Η έκθεση αυτή είναι χαμηλότερη ή συγκρίσιμη με την  ΗΜέκθεση από τους πομπούς αναμετάδοσης ραδιοφώνου ή τηλεόρασης.

Oικιακές συσκευές που παράγουν πολύχαμηλές συχνότητες είναι:

• Κινητά τηλέφωνα

• Ασύρματα τηλέφωνα

• Ασύρματα δίκτυα

• Συσκευές παρακολούθησηςβρεφών

• Φούρνοι μικροκυμάτων

• Οθόνες

• Καλώδια υψηλής τάσης

• Ραδιόφωνα

• Τηλεοράσεις

• Επαγωγικές εστίες

Tα ασύρματατηλέφωνα που έχουν επικρατήσει στην αγορά είναι τύπου DECT (= Digital EnhancedCordless Telecommunications) και εκπέμπουν συνήθως σε συχνότητα 1900ΜΗz.

Τοακουστικό του ασύρματου τηλεφώνου εκπέμπει ακτινοβολία μόνο την ώρα πουμιλάτε, με ισχύ συνήθως χαμηλότερη από την αντίστοιχη τουκινητού τηλεφώνου, αφού η κεραία με την οποία πρέπει ναεπικοινωνήσει (βάση ασύρματου τηλεφώνου) βρίσκεται σε κοντινή απόσταση(σε αντίθεση με την συνήθως μακρινή απόσταση των κινητών τηλεφώνων από τιςκεραίες κινητής τηλεφωνίας).

Ωστόσο, οι παλμοίτης κυματομορφής των ασύρματων τηλεφώνων στα 100Hz θεωρούνται από πολλούς βιολογικάπιο ισχυροί από τους αντίστοιχους της κινητής τηλεφωνίας (στα 217Hz).

Σε αντίθεση μετα ακουστικά των ασύρματων τηλεφώνων που εκπέμπουν περιοδικά, οι βάσειςεκπέμπουν συνεχώς δημιουργώντας και την μεγαλύτερη επιβάρυνση.

Η ισχύς των βάσεων κυμαίνεταιανάλογα με το μοντέλο τηλεφώνου. Μια τυπική μέγιστη τιμή ισχύος είναι ~250mWλόγω των ισχυρών περιοδικών παλμών (αντίστοιχα για ένα κινητό τηλέφωνο max=2Wγια GSM).

Τα ασύρματα μόντεμ -ρούτερ εκπέμπουνσυνεχώς ακτινοβολία συχνότητας συνήθως 2400 ΜΗz και η ισχύς τους κυμαίνεταιανάλογα με το μοντέλο. Μια τυπική μέγιστη τιμή ισχύος είναι τα 100mW.

Μια άλλη νέα εφαρμογή που παράγειακτινοβολία είναι αυτή της ασύρματης επικοινωνίας των καμερών παρακολούθησης αλλάκαι πλήθους άλλων ασύμαρτων αισθητήρων.Πρόσφατα προστέθηκε και μια νέα γενιά συσκευών στο σπίτι που εκπέμπουν έχονταςαισθητήρες που είναι η τηλεόραση.

Συμπέρασμα όλων των παραπάνωείναι:

• Δεν υπάρχουν ασφαλή όριαέκθεσης στην ακτινοβολία, υπάρχουν μόνο όρια αποδεκτού κινδύνου
• Οποιαδήποτε ακτινοβολίααπαιτεί μέτρα ασφαλείας για μείωση της διακινδύνευσης. Η ασφάλεια και προστασίαγίνεται με την αρχή της συνετής αποφυγής που υλοποιείται με την όσο το δυνατόνμικρότερη διάρκεια έκθεσης και με τη θέση μας σε μεγαλύτερη απόσταση από τηνπηγή της ακτινοβολίας.
• Δεν έχει ακόμα αξιολογηθείεπαρκώς η επικινδυνότητα της μη ιονίζουσας ακτινοβολίας όσον αφορά τιςβιολογικές επιδράσεις της. Η επιστημονική κοινότητα και οι πολίτες οφείλουνωστόσο να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή και επιφυλακτικότητα απέναντι στιςτεχνολογίες που συνδέονται με εκπομπές μη ιονίζουσας ακτινοβολίας.

Σε ό,τι αφορά τηναποφυγή των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων οι συστάσεις είναι:

•   Αποφυγή της χρήσης του κινητού τηλεφώνου σε περιοχές με χαμηλό σήμα (υψηλήένταση της ΗΜ-ακτινοβολίας)

•   Αποφυγή της χρήσης του κινητού τηλεφώνου σε κλειστούς χώρους με πολλέςμεταλλικές επιφάνειες: π.χ. αυτοκίνητο, ασανσέρ (ανάκλαση της ΗΜ-ακτινοβολίας)

•   Αποφυγή της φύλαξης του κινητού τηλεφώνου κοντά σε ήλεκτρο- ευαίσθηταμέρη του σώματος (π.χ. εγκέφαλος, καρδιά, γεννητικά όργανα)

•   Αποφύγετε τα κινητά 3G (αυξημένη πυκνότητα ακτινοβολίας)

•   Αποφύγετε να κοιμάστε κοντά σε ηλεκτρική πρίζα (προστατεύστε ιδίως 
τοκεφάλι σας)

•   Απομακρυνθείτε από το φούρνο μικροκυμάτων όταν είναι ενεργός

•   Αποφύγετε τις πολλές ασύρματες συσκευές στην κατοικία σας (π.χ. 
τηλέφωνα,συστήματα ενδοεπικοινωνίας, δίκτυο internet, συσκευές 
Bluetooth, ηχεία, παιχνίδιακ.ά.)

Σύμφωνα με έρευνα πουπαρουσιάστηκε στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Ελληνικού Κολεγίου Παιδιάτρων,περίπου 7 στους 10 γονείς αγόρασαν στα παιδιά τους συσκευή για να μπορούν ναεπικοινωνούν μαζί τους ανά πάσα στιγμή. ΤΟ ΠΑΙΔΙ δεν δέχεται ακτινοβολία στηδιάρκεια λειτουργίας παιχνιδιών που έχει το κινητό ούτε και στην ακρόασημουσικής και ραδιοφώνου. Το 96% των παιδιών φαίνεταινα έχει εξοικειωθεί με την ιδέα του κινητού τηλεφώνου από μικρή ηλικία (μετά τοτέλος του δημοτικού), ενώ το 62% των παιδιών αυτής της ηλικίας διαθέτει καρτοκινητό,παρά τη σύσταση των ειδικών στους γονείς να μην αγοράζουν κινητά στα παιδιά τουςπριν την ηλικία των 16. Η κατάχρηση των κινητών τηλεφώνων έχει ως αποτέλεσμα τηναλλοίωση της αντίληψης του χρόνου, με συνέπεια τα παιδιά να αδυνατούν να αξιολογούντο χρόνο τους και να προγραμματίζουν την καθημερινότητα τους.

Για τα παιδιά το κινητό δεν είναι ανάγκη, είναιμόδα, είναι παιχνίδι.

Τι πρέπει να προσέχουν τα παιδιά:

• Όχι χρήση πάνω από ένα λεπτό (1΄) συνεχώς

• Όχι χρήση από πολύ μικρά παιδιά

• Χρήση ειδικών συσκευών(hands-free κλπ) που μειώνουν την ακτινοβολία.
• Προμηθεύστε το παιδί με ακουστικό και μικρόφωνο σεκαλώδιο, ώστε να μην χρησιμοποιεί το ίδιο το κινητό κατευθείαν στο αφτί του

• Όχι χρήση απευθείας στο αυτί

• Όχι χρήση στο αυτοκίνητο

• Όχι χρήση σε υπόγεια και όπουυπάρχει ασθενές σήμα

Tα κινητά τηλέφωνα είναι πλέον μέρος της καθημερινότητάςμας (πάνω από 5 δις. άτομα είναι χρήστες), και πρέπει να συνεχιστούν οι έρευνες για τις επιπτώσεις τους στην υγεία. Φυσικά δεν πρέπει να συγχέουμε την εποχή που οι συσκευές ήταν πελώριες και είχαν τις αδυναμίες της τεχνολογίας. Κάθε μέρα όσο προοδεύει η τεχνολογία οι εκπομπές λιγοστεύουν και φυσικά καθιστούν προβληματικές τις μελέτες που έγιναν με προγενέστερη τεχνολογία. 
Δεν πρέπει να αφορίζουμε τις νέες τεχνολογίες χωρίς να υπάρχει τεκμηρίωση. Απλά χρειάζεται προσοχή στην αλόγιστη χρήση τους. Εφόσον είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε με αυτές και να απολαμβάνουμε τις ευκολίες που μας παρέχουν δεν μπορούμε να τις καταργήσουμε. Πολύ δε περισσότερο όταν δεν υπάρχουν τεκμήρια ότι η σημερινή (της τελευταίας τριετίας) τεχνολογία, κάνει κακό στην υγεία. Δεν μπορώ να φανταστώ την ζωή μας χωρίς κινητά τηλέφωνα ή χωρίς ασύρματο ίντερνετ, τώρα πια που τείνει το κινητό να αντικαταστήσει πλήρως την ενσύρματη (σταθερή) τηλεφωνία αφού είναι κατά πολύ φθηνότερη και φυσικά πρακτικότερη.

1:23 π.μ.