Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Διαχείρισης Φαρμακοθεραπείας και Εφαρμογή Συμμόρφωσης των ασθενών με τη Φαρμακευτική Αγωγή

Η μη ακριβής συμμόρφωση των ασθενών με τη φαρμακευτική τους αγωγή αναγνωρίζεται ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στον τομέα της υγείας σήμερα. Σύμφωνα με έρευνες, παγκοσμίως, ποσοστό μεγαλύτερο από το 50% των ασθενών δεν λαμβάνουν τα φάρμακά τους σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες ή δεν παραμένουν συμμορφωμένοι με τη φαρμακευτική τους αγωγή (σε διάστημα ενός έτους). Το γεγονός αυτό αυξάνει τα περιστατικά που χρήζουν επείγουσας περίθαλψης και νοσηλείας και, κατ΄ επέκταση, τη δαπάνη της υγειονομικής περίθαλψης. Χαρακτηριστικά, στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι η οικονομική επίπτωση της μη συμμόρφωσης με τη φαρμακευτική αγωγή ανέρχεται στο αστρονομικό ποσόν των 177 δισ. $ κατ’ έτος, που αντιστοιχεί σε 1,5 εκατομμύριο περιστατικά νοσηλείας, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί [AphA (2013), MTM in Pharmacy Practice, Core Elements of an MTM Service Model].

Σε πολλές δυτικές χώρες έχει εφαρμοστεί ως τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού η διαδικασία της Διαχείρισης της Φαρμακοθεραπείας μέσω των φαρμακείων
(π.χ. υπηρεσία MUR στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπηρεσία MTM στις Ηνωμένες Πολιτείες).
Η υπηρεσία αυτή περιλαμβάνει πρωτόκολλα διαχείρισης και διαδικασίες ενημέρωσης, συμβουλής και παρακολούθησης της φαρμακοθεραπείας των ασθενών από τους φαρμακοποιούς. Στην πιο προωθημένη τους μορφή, οι διαδικασίες αυτές περιλαμβάνουν ηλεκτρονικές εφαρμογές, οι οποίες μάλιστα έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας και ειδοποιήσεων με τους χρήστες των φαρμάκων. Σύμφωνα με τη μελέτη "Medication Therapy Management: 10 years of experience in a large integrated Health Care System", εξοικονομήθηκαν σημαντικοί πόροι από την εφαρμογή της διαδικασίας στα φαρμακεία που έλαβαν μέρος στη μελέτη (Journal of Managed Care Pharmacy, Vol. 16, No 3, April 2010).

Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με έρευνα του 2015 που συμμετείχαν τα περισσότερα φαρμακεία στην Πορτογαλία:

• Οι παρεμβάσεις του Φαρμακοποιού ωφέλησαν το κράτος κατά €879.6 εκατ.

Το 54% προέκυψε από την υπηρεσία Διαχείρισης της Φαρμακοθεραπείας:

• Παρεμβάσεις φαρμακοποιού για συμμόρφωση: €237.6 εκατ.

• Παρεμβάσεις φαρμακοποιού σε χρόνιες ασθένειες (Υπέρταση, Διαβήτης, Δυσλιπιδαιμία, Άσθμα) €236.9 εκατ.

O Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος έχει σχεδιάσει και είναι έτοιμος να εφαρμόσει ένα καινοτόμο σύστημα Διαχείρισης της Φαρμακοθεραπείας και της Συμμόρφωσης των ασθενών με αυτή, για πρώτη φορά στα ελληνικά φαρμακεία, με το όνομα TAKE CARE.

2. TAKE CARE: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Tο TAKE CARE είναι μια web και mobile based εφαρμογή, που περιλαμβάνει μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, προσβάσιμη από κάθε φαρμακείο μέσω δωρεάν εγγραφής, η οποία επικοινωνεί με το αντίστοιχο mobile application για τον ασθενή-χρήστη, το οποίο είναι επίσης δωρεάν.

Πλατφόρμα Φαρμακοποιού

Ο φαρμακοποιός εγγράφεται δωρεάν στην πλατφόρμα Take Care δηλώνοντας την επωνυμία του φαρμακείου του και έναν μοναδικό κωδικό ανά φαρμακείο.

Η υπηρεσία της διαχείρισης της φαρμακοθεραπείας προσφέρεται μέσα στο φαρμακείο, μόνο από τον φαρμακοποιό και απαιτεί τη συναίνεση του ασθενούς. Η διαδικασία ξεκινάει με την καταγραφή του συνόλου της φαρμακοθεραπείας του ασθενούς από τον φαρμακοποιό στην πλατφόρμα του Take Care μέσω συζήτησης με τον ασθενή.

Ο φαρμακοποιός καταγράφει τις απαντήσεις σχετικά με την αγωγή του ασθενούς και εντοπίζει δυνητικά προβλήματα με την αγωγή. Τα προβλήματα που ενδεχομένως να εντοπιστούν διακρίνονται στα εξής:

• Ο ασθενής δεν είναι συμμορφωμένος με την αγωγή

• Πρόβλημα με τη λειτουργία φαρμάκου ή σκευάσματος

• Ο ασθενής δεν είναι επαρκώς πληροφορημένος για την αγωγή/πάθηση του.

• Αναφορά παρενεργειών

Επίσης η πλατφόρμα του Take Care υποδεικνύει αυτόματα στον φαρμακοποιό αλληλεπιδράσεις ή αντενδείξεις που μπορεί να προκύψουν στη φαρμακευτική αγωγή και επιτρέπει την άμεση σύνταξη «Κίτρινης Κάρτας» στον ΕΟΦ, στo πλαίσιο της φαρμακοεπαγρύπνησης. Η διαδικασία στο φαρμακείο ολοκληρώνεται με την τελική ρύθμιση της φαρμακοθεραπείας, καθώς ο φαρμακοποιός καταχωρεί στην πλατφόρμα τις σωστές ώρες χορήγησης κάθε σκευάσματος, σημειώνοντας και τις αντίστοιχες πληροφορίες προφύλαξης προς τον ασθενή.

Εφαρμογή Ασθενή

Ο ασθενής μπορεί είτε να εγγραφεί από τον φαρμακοποιό του στην πλατφόρμα Take Care ή να εγγραφεί μόνος του μέσω της εφαρμογής, δηλώνοντας ως στοιχείο μοναδικής του ταυτοποίησης το ΑΜΚΑ του. Μέσω της εφαρμογής ο ασθενής προσθέτει το φαρμακείο της επιλογής του και με αυτόν τον τρόπο δίνει πρόσβαση στον φαρμακοποιό να διαχειριστεί τη φαρμακοθεραπεία του. Ο ασθενής ανά πάσα στιγμή μπορεί να αφαιρέσει ή να προσθέσει φαρμακείο της επιλογής του.
Εφόσον έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της Διαχείρισης Φαρμακοθεραπείας, όπως περιγράφεται παραπάνω, από τον φαρμακοποιό, η εφαρμογή Take Care για τον ασθενή:

• Περιλαμβάνει το χρονοδιάγραμμα και τις συμβουλές του φαρμακοποιού, ώστε να είναι πάντα διαθέσιμα.

• Στέλνει ειδοποιήσεις (Alerts) στο κινητό τηλέφωνο (smart phone) του ασθενούς για υπενθύμιση λήψης της αγωγής του, για κάθε διαφορετικό φάρμακο, την ώρα που πρέπει να ληφθεί.

• Παρακολουθεί τη συμμόρφωσης με ένα «κλικ». Σε περίπτωση ορθής λήψης, επιβεβαιώνεται πιέζοντας ένα πράσινο πλήκτρο, σε περίπτωση χορήγησης με καθυστέρηση το κίτρινο, ενώ αν δεν γίνει λήψη το κόκκινο.

• Δημιουργεί γράφημα συμμόρφωσης με την αγωγή, η οποία μπορεί να επιδειχτεί στο φαρμακοποιό η τον γιατρό σε επόμενη επίσκεψη.

• Επιπλέον εργαλεία που προσφέρει, είναι ενημερωτικό υλικό σύμφωνα με την πάθηση και άμεση επικοινωνία με τον φαρμακοποιό, μέσω της πλατφόρμας του Take Care.

 Η πλατφόρμα περιέχει όλες τις μορφές φαρμάκων που είναι εγκεκριμένες στην Ελλάδα,

3. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Η εφαρμογή Take Care είναι εγκεκριμένη από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για τη δυνατότητα χρήσης της από τους φαρμακοποιούς.

Όσον αφορά τη στατιστική αξιοποίηση των δεδομένων συμμόρφωσης με τη φαρμακοθεραπεία, που θα προκύπτουν από την εφαρμογή, θα μπορεί να γίνεται από εξουσιοδοτημένους φορείς.

4. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ & ΩΦΕΛΕΙΕΣ

Πρόθεση του ΠΦΣ είναι η εφαρμογή TAKE CARE σταδιακά να χρησιμοποιείται από όλα τα φαρμακεία της χώρας, στο πλαίσιο της Διαχείρισης της Φαρμακοθεραπείας, και να την προτείνουν στο σύνολο των ασθενών πελατών τους. Δεν έχει γίνει μελέτη εξοικονόμησης δαπανών από την εφαρμογή του προγράμματος, ωστόσο με βάση τα αντίστοιχα στοιχεία άλλων χωρών, υπολογίζεται ότι σε πλήρη εφαρμογή το πρόγραμμα θα εξοικονομεί δεκάδες εκατομμύρια € κατ' έτος.

Παράλληλα με τη χρήση της εφαρμογής τα φαρμακεία ήδη εκπαιδεύονται για την παροχή υπηρεσιών MTM, με τη σύνταξη πρωτοκόλλων φαρμακευτικής φροντίδας και με την εκπαίδευση των φαρμακοποιών σε αυτά, μέσω των φαρμακευτικών συνεδρίων και διαδικτυακών σεμιναρίων.

Είναι προφανείς οι ωφέλειες που θα προκύψουν από την υλοποίηση του προγράμματος:

• Για τους χρήστες, ασθενείς και ειδικά χρόνια πάσχοντες, βελτίωση των αποτελεσμάτων της περίθαλψής τους και υποβοήθηση στην υπενθύμιση λήψης των φαρμάκων.

• Για τον ΕΟΠΥΥ και γενικότερα τη δημόσια περίθαλψη: καλύτερα αποτελέσματα δημόσιας υγείας με παράλληλη περιστολή της δαπάνης και αποσυμφόρηση των νοσηλευτικών ιδρυμάτων από πολλά περιστατικά. Αξιοποίηση των data (συμμόρφωσης με αγωγή), σε συνεργασία με τον ΠΦΣ για προγραμματισμό και μελέτες.

• Για τους φαρμακοποιούς: αναβάθμιση των υπηρεσιών φαρμακευτικής φροντίδας και του επιστημονικού τους ρόλου, αναγνώριση του ρόλου τους ως συμβούλων ΠΦΥ στους πολίτες, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι άλλων καναλιών

• Για γιατρούς και άλλους παρόχους υγείας: πρόσθετο εργαλείο διευκόλυνσης του έργου τους, και παρακολούθησης της κλινικής εικόνας του ασθενούς με πρόσθετη την πληροφορία της συμμόρφωσης του με τη φαρμακευτική αγωγή.

1:30 π.μ.