Ναυτία, πονοκέφαλο, κόπωση προκαλεί η δηλητηρίαση από την αιθαλομίχλη. Πρώτες βοήθειες. Μέτρα Πρόληψης

της Αγγελικής Μήλιου, βιολόγου, medlabnews.gr

Η στροφή του κόσμου στα τζάκια και τις ξυλόσομπες είναι μαζική.

Η καύση του ξύλου αυτού με βασικό στοιχείο τον άνθρακα, προκαλεί καθημερινά ολοένα και μεγαλύτερη συγκέντρωση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων, προϊόντων της καύσης, στην ατμόσφαιρα.

Ο μαύρος ή άσπρος καπνός που βγαίνει από τις καμινάδες, αποτελείται από στερεά υπολείμματα καύσης, που λόγω της θερμότητας ανέρχονται από την καμινάδα και βγαίνουν προς τα έξω. Τα αέρια αυτά δεν είναι διόλου ακίνδυνα, αφού περιέχουν  υπολείμματα καύσης και φυσικά σωματίδια που έρχονται στον εισπνεόμενο αέρα.

Τα σωματίδια αυτά είναι και υπεύθυνα για την διαύγεια της ατμόσφαιρας. Έτσι αιωρούμενα σωματίδια με συγκέντρωση έως 10 μgr δεν προσδίδουν θολότητα στην ατμόσφαιρα, ενώ από 50 μgr και πάνω έχουμε το φαινόμενο της ομίχλης ή της αιθαλομίχλης, που φυσικά ανεβαίνει όσο ανεβαίνουν και τα όρια. 

Στις ενώσεις που απελευθερώνονται κατά την καύση μπορεί να περιέχονται και βαρέα μέταλλα, όπως κάδμιο, αρσενικό, κλπ. που μπορεί να είναι στην σύνθεση του ξύλου και να απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα.

Επίσης η καύση χρωματισμένου χαρτιού, φακέλων, πλαστικών μαζί με τα ξύλα, μπορεί να απελευθερώσει, διοξίνες, που είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον ακόμα και σε μgr μικρογραμμάρια) (10^-2gr),ενώ οι χρωματισμένοι φάκελοι μπορεί να απελευθερώσουν κάδμιο.

Η χρήση και η καύση επεξεργασμένου ξύλου κα ιδίως βαμμένου η πλαστικοποιημένου είναι πολύ επικίνδυνη καθώς απελευθερώνονται πολλές τοξικές ουσίες, όπως φουράνια, διοξίνες και άλλες επιβλαβείς ενώσεις.

Ένας άλλος σιωπηλός δολοφόνος από την καύση βιοανθράκων σε τζάκια και ξυλόσομπες είναι το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), μια κοινή αιτία οξείας και θανατηφόρας ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗΣ που ήδη και φέτος έχει αφήσει τα πρώτα θύματά της. Πρόκειται για ένα άχρωμο, άοσμο αέριο που σχηματίζεται από την ατελή καύση των προϊόντων του άνθρακα. 

Το CO συνδέεται στο αίμα 240-270 φορές ευκολότερα από ό, τι το οξυγόνο, προκαλώντας μεγάλη υποξία στους ιστούς, με αποτέλεσμα την οξεία δυσλειτουργία και ανεπάρκεια πολλών οργάνων ταυτόχρονα. 

Η αιθαλομίχλη έχει ολέθριες επιπτώσεις στην καρδιά, στα αγγεία και στους πνεύμονες.

Είναι χαρακτηριστικά από αιθαλομίχλη είναι τα κρούσματα και καρδιαγγειακών νοσημάτων, η γενοτοξικότητα και η καρκινογένεση, καθώς επίσης και υποκλινικών μορφών αθηρωμάτωσης. 

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της μεγάλης χρήσης καυσόξυλων ως την πιο φθηνή λύση θέρμανσης, η Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από τον ΠΟΥ ως χώρα υψηλού κινδύνου στους θανάτους της ΧΑΠ (χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας). 

Τα συμπτώματα της οξείας δηλητηρίασης από μονοξείδιο, είναι ναυτία, πονοκέφαλος, κόπωση, ενώ όσο προχωράει, έχουμε ταχυκαρδία, καρδιακή αρρυθμία, πτώση της πίεσης του αίματος και λιποθυμικά επεισόδια, που αν δεν αντιμετωπιστούν, και το άτομο μείνει στον χώρο, μπορεί να επιφέρουν τον θάνατο, όχι από ασφυξία όπως γίνεται με το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά από δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα.

Καθώς αυξάνει η συγκέντρωση του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, εμφανίζεται

• ναυτία,

• κόπωση και

• πονοκέφαλος.

Πολύ χαρακτηριστικό είναι το βαθύ κόκκινο χρώμα που αποκτά το θύμα (σαν κεράσι), που είναι εμφανές και στο πρόσωπο. Στη συνέχεια το θύμα πέφτει σε κώμα και επέρχεται ο θάνατος. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και οι πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικές παθήσεις είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις τοξικές επιδράσεις του μονοξειδίου του άνθρακα.

Εκτός από την οξεία δηλητηρίαση και η χρόνια δηλητηρίαση είναι πιθανή, όταν π.χ. μια οικιακή συσκευή εμφανίζει ελαττωματική λειτουργία και τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα αυξάνουν μεν, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό ώστε να επέλθει κώμα. Ο γιατρός πρέπει να υποπτεύεται τη χρόνια δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα, όταν περισσότερα από ένα μέλη της ίδιας οικογένειας εμφανίζουν συμπτώματα, όπως κόπωση, ναυτία και πονοκεφάλους.

Το κακό με το μονοξείδιο είναι ότι είναι αέριο, άχρωμο, άοσμο και άγευστο κάτι που το καθιστά αόρατο δολοφόνο. Η έκθεση σε 100 ppm (mg) είναι άκρως επικίνδυνη στον άνθρωπο, ενώ ο Π.Ο.Υ. (W.H.O.), ορίζει ως όρια ποιότητας αέρα, τα  7mg/m³    την μέρα

Η έκθεση σε οξυγόνο, άνοιγμα παραθύρων, μεταφορά σε εξωτερικό χώρο, δεν είναι τόσο αποτελεσματική αφού απαιτείται πολύς χρόνος για να σπάσει ο δεσμός, ενώ αυτό γίνεται εύκολα στην ανταλλαγή με το διοξείδιο του άνθρακα.

Για την αντιμετώπιση της δηλητηριάσεως από μονοξείδιο, χορηγείται 100% οξυγόνο ή υπερβαρικό οξυγόνο, δηλαδή οξυγόνο σε υψηλή πίεση και σε διαμορφωμένους θαλάμους πίεσης. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η διάσπαση του δεσμού ευκολότερα επιτυγχάνοντας αύξηση στο πλάσμα από 100mg/Hg, σε 2000 mg/Hg.

Πρώτες Βοήθειες:

1. Καλύψτε τη μύτη και το στόμα πριν εκτεθείτε στον κίνδυνο (για απομάκρυνση του θύματος από το χώρο) αφού προηγουμένως ενημερώσετε κάποιον

2. Ανοίξτε διάπλατα τα παράθυρα.

3. Κλείστε το σημείο διαρροής, εφόσον μπορείτε. Μην χρησιμοποιήσετε αναπτήρα ή σπίρτα διότι υπάρχει κίνδυνος έκρηξης.

4. Μεταφέρετε τον πάσχοντα το γρηγορότερο δυνατό σε καθαρό αέρα.

5. Αν το θύμα δεν εμφανίζει αυτόματη αναπνοή ή δεν ψηλαφάται σφυγμός, ακολουθείται η διαδικασία της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης.

6. Φροντίστε για την άμεση μεταφορά του πάσχοντα σε Νοσοκομείο, για την υποστήριξη των ζωτικών λειτουργειών και χορήγηση Ο2.

Πως μπορώ να προλάβω τη δηλητηρίαση από CO στο σπίτι; 

·  Τακτικό σέρβις των συστημάτων θέρμανσης που λειτουργούν με πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο ή άλλη βιομάζα από ειδικευμένο τεχνικό. 

·  Αποφύγετε τη χρήση θερμαστρών που λειτουργούν με αέριο ή κάρβουνο μέσα σε κλειστούς χώρους (διαμέρισμα, τροχόσπιτο κλπ). 

·  Προτιμάτε πάντα συσκευές που έχουν τη σήμανση CE 

·  Αν χρησιμοποιείτε σόμπα, τζάκι ή καυστήρα βιομάζας σκόπιμη είναι η εγκατάσταση ανιχνευτή CO που λειτουργεί με μπαταρία. 

Πώς μπορώ να θερμάνω το σπίτι μου ή να μαγειρέψω με ασφάλεια όταν δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα; 

·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε μια ανοιχτή ψησταριά ή άλλο είδος φούρνου με αέριο ως μέσο θέρμανσης σε διαμέρισμα, τροχόσπιτο ή σκηνή. 

·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε ψησταριά με κάρβουνα ως μέσο θέρμανσης σε κλειστό χώρο, εκτός αν το έχετε τοποθετήσει μέσα σε καλά αεριζόμενο τζάκι. 

·  Ποτέ μη καίτε κάρβουνα σε κλειστό χώρο. Κόκκινα, γκρίζα ή λευκά εκκρίνουν CO. 

·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε θερμάστρες υγραερίου που προορίζονται για κάμπινγκ σε εσωτερικό χώρο ως μέσο 

θέρμανσης. 

·  Ποτέ μη τοποθετείτε μια γεννήτρια ρεύματος μέσα σε δωμάτιο, σε κλειστό γκαράζ ή κοντά σε οπή εξαερισμού. 

Πώς μπορώ να αποφύγω τη δηλητηρίαση από CO στο αυτοκίνητο μου; 

·  Με τακτικό σέρβις από εξειδικευμένο τεχνικό, ο οποίος πρέπει να ελέγχει και το σύστημα της εξάτμισης. Διαρροή της εξάτμισης προς το εσωτερικό του αυτοκινήτου μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες συγκεντρώσεις CO στη καμπίνα του αυτοκινήτου. 

·  Ποτέ μη βάζετε σε λειτουργία το αυτοκίνητο σας μέσα σε κλειστό γκαράζ. Το μονοξείδιο του άνθρακα από τα καυσαέρια μπορεί να φτάσει πολύ γρήγορα σε υψηλές και επικίνδυνες συγκεντρώσεις. 

Πηγές

• Οι διαφορετικές εκδοχές θέρμανσης και η επικινδυνότητα τους. Η αιθαλομίχλη από την καύση των τζακιών και τι περιέχει.
• Οι διαφορετικές εκδοχές θέρμανσης και η επικινδυνότητα τους. Η αιθαλομίχλη από την καύση των τζακιών και τι περιέχει.
• Τα βλαβερά προϊόντα από την ατελή καύση, των ξύλων και οι κίνδυνοι για την υγεία μας.
• Άμεση αντιμετώπιση δηλητηρίασης από ουσίες, φάρμακα, εντομοκτόνα, είδη καθαρισμού, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα. Πρώτες βοήθειες

1:44 π.μ.