Το άμεσο και απτό όφελος από τον συμβιβασμό του Λουξεμβούργου είναι ότι "ανακουφίζεται" η αγορά και οι επιχειρήσεις από το βαρίδι της ανασφάλειας μηνών.

Ανακουφίζεται, έστω και λίγο, η οικονομία από την θηλιά ρευστότητας μέσα από την απόφαση καταβολής ενός πακέτου δόσεων 8,5 δισ. ευρώ αλλά σε υποδόσεις και με μία "αναλογία" που καταλήγει να κομίζει στην αγορά πολύ λίγα: θα διατεθούν για "φέσια" προς ιδιώτες μόνο 800 εκατ ευρώ τον Ιούλιο-Αύγουστο και ακόμη 800 εκατ ευρώ από Σεπτέμβριο και υπό όρους.

Ο λόγος για τα ποσά που θα εξοφλήσουν μέρος από τα 5 δις ευρώ οφειλές του κράτους προς ιδιώτες με το χρονολόγιο αποπληρωμής όλων να εκτείνεται πλέον έως και το 2018 εκτός και αν  πληρωθούν από κρατικό χρήμα.

Από εκεί κει πέρα, όλα τα μεγάλα πεδία της συμφωνίας που επιτεύχθηκε φέρουν μεν βελτιώσεις σε σχέση με το σχέδιο του Μαΐου, αλλά "απαιτούν" περαιτέρω… βήματα. Η απόφαση του Eurogroup:

-   Βάζει στο τραπέζι τον Αναπτυξιακό Μηχανισμό (σύνδεση χρέους με ΑΕΠ) ο οποίος όμως όπως παραδέχθηκε ο κ. Χουλιαράκης θα "κλειδώσει" το καλοκαίρι του 2018 και θα αρχίσει να εφαρμόζεται αργότερα.

-    Δίδει "πράσινο φως" για την δημιουργία Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (σ.σ. που εδώ και καιρό ζητά ο κ. Δραγασάκης) αλλά συνδέει τυχόν άλλα κίνητρα με Συνολικό Αναπτυξιακό σχεδιασμό που θα ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους (σ.σ. εκκρεμεί ακόμη η κατάθεση του Σχεδίου Ανάπτυξης)
0   Αποτελεί ένα βήμα για την ένταξη της χώρας στο QE (σύμφωνα με το μήνυμα που εστάλη χθες από εκπρόσωπο της EKT ότι "λαμβάνουμε υπόψη την συζήτηση στο Eurogroup την οποία την οποία θεωρούμε ως ένα πρώτο βήμα προς την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους"),

- Διαμορφώνει έναν χάρτη πορείας για το χρέος (που έχει ακόμα δύο τουλάχιστον μεγάλους σταθμούς διαπραγμάτευσης και λήψης αποφάσεων, έναν πριν το τέλος του προγράμματος και έναν με την μεγάλη αξιολόγηση/μελέτη βιωσιμότητας χρέους του Αυγούστου του 2018),

-   Κινητοποιεί την εκκίνηση της διαδικασίας σύναψης δανειοδότησης από το ΔΝΤ με ένα ποσό έως 2 δις δολάρια (με μία σύμβαση που θα συναφθεί μεν αλλά θα ενεργοποιηθεί ταμειακά με δυνατότητα εκταμίευσης δόσης μόνο όταν το χρέος καταστεί Βιώσιμο).

-  Δημιουργεί ένα μονοπάτι επιστροφής στις αγορές και εξόδου από τα Μνημόνια το οποίο εξαρτάται και από τις παραπάνω αποφάσεις αλλά και από την ελληνική πλευρά και την εφαρμογή των συμφωνηθέντων για την οποία δεσμεύεται μέσα από την χθεσινή απόφαση αλλά και από τα κείμενα των μνημονίων που την συνοδεύουν, ένα εκ των οποίων αποκάλυψε χθες το Capital.gr.
 
Ο απολογισμός της συμφωνίας της 15ης Ιουνίου, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος ο υπουργός οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε συνέντευξη που έδωσε μετά το τέλος της συνεδρίασης του Eurogroup ίσως δεν είναι επαρκής σε σχέση αυτά που αξίζουν στον ελληνικό λαό μετά τις θυσίες που έκανε.

Τα μέτρα των 6,5 δισ. ευρώ για το 2018-2023 και τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα, έφεραν τη συμφωνία και μία καταρχήν δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ ύψους το πολύ 2 δισ. δολαρίων η οποία θα φανεί αν θα εφαρμοστεί (αν και εφόσον προχωρήσουν οι θεσμοί της Ε.Ε. στο δεύτερο στάδιο της συμφωνίας και στην εξειδίκευση των μέτρων του χρέους). Άλλωστε και ο ίδιος αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης παραδέχτηκε ότι η Ελλάδα πιθανότατα δεν θα χρειαστεί ποτέ αυτά τα 2 δις ευρώ του ΔΝΤ, όπως δεν θα χρειαστεί (όπως εκτίμησε) και μεγάλο μέρος του πακέτου του δανείου του ESM. Μάλιστα παρέπεμψε σε ρήση του κυρίου Ρέγκλινγκ για ένα ποσό θα μείνει αδιάθετο στο τέλος του προγράμματος το 2018.

Η "κομματιαστή" δόση

Τα 8,5 δισ. ευρώ του πακέτου δόσεων εκ πρώτης όψεως αποτελούν μία κατά 1 δις ευρώ περίπου μεγαλύτερη συμφωνία από την αναμενόμενη δόση (σ.σ. το αρχικό σενάριο αφορούσε σε ένα πακέτο 7,4 δισ. ευρώ).

Ωστόσο όπως έκανε σαφές ο κ. Ρέγκλινγκ στην πράξη αυτό δεν ισχύει, τουλάχιστο όχι για τα χρήματα που θα διατεθούν για οφειλές του Κράτους προς ιδιώτες (οι οποίες επισήμως φτάνουν σήμερα στα 5 δισ ευρώ και ανεπισήμως στα 8 δις ευρώ). Το ποσό για τα "φέσια" προς ιδιώτες παραμένει στο 1,6 δισ. ευρώ δηλαδή είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που θα διατίθεντο στην την ελληνική αγορά αν το πακέτο παρέμενε στα 7,4 δισ. ευρώ της αρχικής πρότασης.

Μάλιστα, όπως έκανε σαφές χθες ο ο κ. Ρέγκλινγκ τα ποσά αυτά θα δοθούν σε δύο δόσεις και ανάλογα με το αν η κυβέρνηση τηρεί τα συμφωνηθέντα.

Ένα πακέτο δόσεων που αναμένεται να φτάσει στα ελληνικά κρατικά ταμεία τον Ιούλιο φτάνει στα 7,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 6,9 θα δοθούν για πληρωμές χρέους και μόνο τα 800 εκατομμύρια ευρώ θα σχετιζόταν με φέσια του Κράτους προς ιδιώτες.

Τα υπόλοιπα 800 εκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με τον κύριο Ρέγκλινγκ συνδέονται με επόμενες εκταμιεύσεις που θα αποφασιστούν "αν η κυβέρνηση έχει τηρήσει τους όρους που έχουμε θέσει" όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

Πληροφορίες κάνουν λόγο για δεύτερο πακέτο υποδόσεων τον Σεπτέμβριο, το οποίο θα εκταμιευθεί αναλόγως με την πορεία απορρόφησης των κονδυλίων του Ιουλίου-Αυγούστου των 800 εκατομμυρίων ευρώ της πρώτης υποδόσης.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής των οφειλών του κράτους προς ιδιώτες, το οποίο δεν διαφέρει από το αρχικό σενάριο που είχε προταθεί προ μηνών και είχε παρουσιάσει η εφημερίδα "Κεφάλαιο" και το Capital.gr η πορεία αποπληρωμής των οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες φτάνει έως και το 2018. Μάλιστα όπως κατέστη σαφές χθες από τον κ. Ρέγκλινγκ, για να καταφέρει η κυβέρνηση να αποπληρώσει το σύνολο των οφειλών θα πρέπει να χρησιμοποιήσει και κρατικό χρήμα.

Ο κ Ρέγκλινγκ έκανε σαφές ότι οι πληρωμές χρέους για το υπόλοιπο του έτους είναι μικρές και ταυτοχρόνως η Ελλάδα θα έχει πρωτογενή πλεονάσματα και έτσι, αναφέρει, "μήνα με το μήνα θα επιτρέπουν να μπορέσει να σωρεύσει διαθέσιμα ή να αποπληρώσει χρέη". "Είμαστε πεπεισμένοι τη ρευστότητα είναι καλή Στην Ελλάδα έως το τέλος του έτους" ανέφερε ο κ. Ρέκλινγκ.
 
Αναπτυξιακό αντίβαρο

Στο πεδίο της ανάπτυξης, οι αποφάσεις του Λουξεμβούργου αφορούν στο μηχανισμό σύνδεσης των παρεμβάσεων στο χρέος με την πορεία του ΑΕΠ αλλά και σε νέα αναπτυξιακά εργαλεία που εισάγονται.

Στο πεδίο του μηχανισμού σύνδεσης του χρέους με την πορεία ανάπτυξης της οικονομίας ο κ. Χουλιαράκης έκανε σαφές ότι αυτός ο μηχανισμός ακόμα τελεί υπό συζήτηση. Θα πρέπει να κλειδώσει με το τέλος του προγράμματος το 2018 και (όπως παραδέχτηκε) θα ενεργοποιηθεί αργότερα.

Αναφορικά με το σκέλος επιτάχυνσης της ανάπτυξης, ουσιαστικά αυτό που αποφασίστηκε είναι να κινηθούν οι διαδικασίες για τη δημιουργία μιας Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας η οποία θα συντονίζει την εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών, θα προωθεί υποδομές και άλλα έργα.

Επίσης το Eurogroup καλεί την Ελλάδα μαζί με τους θεσμούς και με τρίτα μέρη μέχρι το τέλος του έτους να αναπτύξουν ένα ολιστικό αναπτυξιακό στρατηγικό πρόγραμμα για την ενίσχυση του επενδυτικού κλίματος το οποίο να περιλαμβάνει περαιτέρω επιλογές κινητοποίησης πρόσθετων χρηματοδοτήσεων από εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και άλλους διεθνείς φορείς και όργανα όπως την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η EBRD.

Πέραν αυτών απλώς ζητείται από την Ελλάδα να διασφαλίσει μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα απορροφηθούν πλήρως τα επιπλέον 970 εκατομμύρια ευρώ τα οποία πρόσφατα αποφασίστηκε να λάβει η Ελλάδα βάσει της διανομής του αποθεματικού του ΕΣΠΑ (σ.σ ο αρχικός στόχος ήταν για 2 δις ευρώ αλλά τελικά η Ιταλία και η Ισπανία έλαβαν μεγαλύτερα ποσά λόγω ΑΕΠ/ανεργίας), ενώ γίνεται αναφορά και στις πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί από το 2015 για την κινητοποίηση των πόρων των 2 ΕΣΠΑ τα οποία σύμφωνα με το Eurogroup έφεραν χρηματοδοτήσεις αξίας 11 δισ. ευρώ.

Καταρχήν έγκριση ΔΝΤ

Η συμφωνία την οποία πέτυχε το Eurogroup με το ΔΝΤ ουσιαστικά "απελευθερώνει" την εκταμίευση των δόσεων από τα κοινοβούλια κρατών μελών στη βάση της δέσμευσης που υπήρχε για συμμετοχή του Ταμείου στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα.

Επί της ουσίας η κα. Λαγκάρντ δεσμεύτηκε εντός της ημέρας να προωθήσει ένα αίτημα προς την διεύθυνση του ΔΝΤ το οποίο μπορεί να οδηγηθεί σε συμφωνία έως τις 27 Ιουλίου όπως είπε για μία Καταρχήν έγκριση ενός δανείου αξίας έως 2 δισ. δολάρια. Το δάνειο αυτό δεν θα μπορέσει όμως να εκταμιευτεί αν δεν ολοκληρωθεί τον δεύτερο στάδιο των παρεμβάσεων στο χρέος (για την περαιτέρω συγκεκριμενοποίησή του). Τότε θα υπάρξει δεύτερη απόφαση του ΔΝΤ η οποία θα επιτρέπει την εκταμίευση του ποσού αυτού αν βεβαίως το επιθυμεί η Ελληνική πλευρά.
 
Πρωτογενή πλεονάσματα
 
Η διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022 έχει αποφασιστεί από το προηγούμενο Eurogroup της 22ας Μαΐου. Πλέον με την απόφαση του Λουξεμβούργου αναφέρεται ότι από 2023 και έως το 206 θα είναι αναγκαία πρωτογενή πλεονάσματα ίσα ή μεγαλύτερα αλλά κοντά στο 2% του ΑΕΠ.

Ο κ. Χουλιαράκης επισήμανε χθες ότι αυτά τα πλεονάσματα είναι επιτεύξιμα. Τα σενάρια βιωσιμότητας χρέους που κυκλοφορούσαν το τελευταίο διάστημα περιλάμβαναν μία γκάμα πρωτογενών πλεονασμάτων που ξεκινούσε από 1,5% του ΑΕΠ σε περίπτωση μεγάλων παρεμβάσεων το χρέος έως πλεόνασμα 2,6% του ΑΕΠ σε περίπτωση που δεν υπήρχε καμία παρέμβαση στο χρέος τις επόμενες δεκαετίες, ούτε όσων παρεμβάσεων προέβλεπε η απόφαση του 2016.
Μάλιστα κυρία Λαγκάρντ αναφερόμενη πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2023 παραδέχτηκε ότι το ΔΝΤ διαφωνεί βλέποντας ακόμη και πέντε χρόνια μετά το 2023 πρωτογενή πλεονάσματα χαμηλότερα του 2% του ΑΕΠ που ορίζεται στη δήλωσή του Eurogroup. Επισήμανε επίσης χθες ότι επί τη βάσει αυτών παραμέτρων πρέπει να βρεθεί η κοινή θέση στο επόμενο στάδιο της διαπραγμάτευσης "δεν είμαστε ακόμα στο ίδιο μήκος κύματος" ανέφερε.
 
Η επίμαχη διάταξη για το χρέος
 
Αναφορικά με τα προαπαιτούμενα γίνεται σαφές ότι η εκταμίευση των χρημάτων θα γίνει αφού συνεδριάσουν τα Κοινοβούλια κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μεετά από την τελική απόφαση του ESM, υπό το πρίσμα της πλήρους εφαρμογής όλων των προαπαιτούμενων.

Όπως αναφέρεται, τα λεφτά "θα καλύψουν τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες θα συνδράμουν στη μείωση των οφειλών και πιθανότατα θα δημιουργήσουν το χώρο για να αρχίσει να δημιουργείται ένα μαξιλάρι ρευστότητας".

Η τελευταία παράγραφος της απόφασης των Υπουργών σύμφωνα με τον κ. Τσακαλώτο είναι η σημαντικότερη. Αναφέρει ότι "με στόχο την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος τον Αύγουστο του 2018 το Eurogroup δεσμεύεται να παρέχει στήριξη στην Ελλάδα για να επιστρέψει στις αγορές. Το Eurogroup συμφωνεί ότι μελλοντικές εκταμιεύσεις δόσεων θα πρέπει να συνδέονται όχι μόνο με την ανάγκη να εκκαθαριστούν οι οφειλές προς ιδιώτες αλλά επίσης με την περαιτέρω δόμηση αποθέματος διαθέσιμων ούτως ώστε να στηρίξει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να διευκολύνει την πρόσβαση στις αγορές"
Της Δήμητρας Καδδά